Zelfmanagementondersteuning

Zelfmanagement betekent dat de cliënt zelf de regie over zijn leven houdt en meebeslist over de zorg die hij ontvangt. Zorgverleners in de langdurige zorg lopen daarbij soms tegen dilemma’s aan. Want hoe handel je als een chronisch zieke zijn motivatie verliest? En kunnen en willen zorgvragers de eigen regie over de zorg wel op zich nemen, bijvoorbeeld bij laaggeletterdheid of een verstandelijke beperking? Wat mag dan wel en niet, juridisch en ethisch gezien?

Het nieuwe kwaliteitsinstrument Zelfmanagementondersteuning beoogt vooral de autonomie en daarmee de kwaliteit van leven van zorgvragers te verbeteren. Zelfmanagementondersteuning doen we dus vooral samen. Het gaat erom dat de cliënt op de juiste manier wordt gestimuleerd om de regie van de zorg die hij ontvangt zoveel als mogelijk in eigen handen te nemen en te houden.

Er is een werkgroep samengesteld die bestaat uit afgevaardigden van Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN), Vereniging van specialisten ouderengeneeskunde (Verenso), Beroepsvereniging van Professionals in Sociaal Werk (BPSW), Vereniging van Artsen voor Verstandelijk Gehandicapten (NVAVG), Nederlandse Vereniging Van Pedagogen en Onderwijskundigen (NVO), MantelzorgNL, Zorgbelang Nederland, KBO-PCOB en het Landelijk Overleg Opleidingen Verpleegkunde (LOOV). Maud Heinen (V&VN) is de voorzitter van de werkgroep. De werkgroep wordt daarbij ondersteund door een klankbordgroep, bestaande uit afgevaardigden van V&VN, NVAVG, BPSW, Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF), Alzheimer Nederland, Patiëntenfederatie Nederland, Vilans, Pharos, CZ Zorgkantoor en Actiz.

Stand van zaken

De kerngroep heeft de opgehaalde knelpunten geprioriteerd en besloten dat er een richtlijn ontwikkeld gaat worden. Na de zomer van 2021 is de kerngroep opgegaan in een bredere werkgroep. Deze werkgroep heeft de knelpunten vertaald in uitgangsvragen. De uitgangsvragen die beantwoord worden door middel van literatuuronderzoek zijn samen met een literatuurspecialist uitgewerkt in zoekvragen. Het literatuuronderzoek is eind 2021 gestart.

Tijdlijn

Voorbereiding

Knelpuntenanalyse

Literatuuronderzoek

Conceptversies

Veldconsultaties

Formeel commentaar

Autorisatie

Voorbereiding

De ontwikkeling van een kwaliteitsinstrument begint bij de voorbereiding. De procesbegeleider begint met een inventarisatie van al lopende (onderzoeks-) initiatieven. Vervolgens gaat de werkgroep verder met het afbakenen van de patiënt-/cliëntgroep, bepalen van de definities en begrippen en welke producten moeten worden opgeleverd

Knelpuntenanalyse

De volgende stap is het uitvoeren van een knelpuntanalyse door vertegenwoordigers van professionals die langdurige zorg verlenen, patiënten/cliënten en hun vertegenwoordigers en mantelzorgers. Op basis van deze analyse worden uitgangsvragen geformuleerd en ontstaat een beeld van de kennislacunes. 

Literatuuronderzoek

Ter voorbereiding op het schrijven van een eerste conceptversie van het kwaliteitsinstrument, wordt systematisch onderzoek gedaan van wetenschappelijke literatuur. Op basis van het literatuuronderzoek, wordt besloten of er aanvullend onderzoek moet worden gedaan. 

Conceptversies

De werkgroep schrijft een conceptversie van het kwaliteitsinstrument, gebaseerd op systematisch onderzoek van wetenschappelijke literatuur en de inbreng vanuit het veld (best practices en ervaringsdeskundigen).  

Veldconsultaties

Om een duidelijk beeld te krijgen van ontwikkelingen over de afgelopen jaren en knelpunten in de praktijk, worden gesprekken gevoerd met professionals die langdurige zorg verlenen, patiënten/cliënten en hun vertegenwoordigers en mantelzorgers.  

Formeel commentaar

Na een serie veldconsultaties volgt een formele consultatieronde onder alle belanghebbenden en de leden van de raden. Hierop volgen zo nodig aanpassingen aan het kwaliteitsinstrument.  

Autorisatie

Ten slotte, wordt het kwaliteitsinstrument voorgelegd aan de NVAVG, Verenso en V&VN en andere direct betrokken organisaties voor autorisatie. In de tussentijd worden een implementatieplan en informatie- en scholingsmateriaal ontwikkeld. 

Lees hier alles over onze werkwijze voor de ontwikkeling van kwaliteitsinstrumenten.